Tình trạng bé chậm nói ngày càng gia tăng. Tuy nhiên không phải bậc phụ huynh nào cũng biết trẻ chậm nói nguyên nhân do đâu. Nắm bắt được nguyên nhân là có thể tìm ra được biện pháp can thiệp phù hợp nhất. Chính vì vậy, bài viết sau, chúng tôi sẻ chia sẽ các nguyên nhân trẻ chậm nói phổ biến nhất hiện nay.
Nguyên nhân gây ra tình trạng trẻ chậm nói
Nhiều người cho rằng trẻ chậm nói là tại mẹ không biết dạy. Dưới đây là những nguyên nhân chính xác nhất mà cha mẹ cần phải nắm rõ:
Chậm nói do trẻ bị chậm phát triển ngôn ngữ
Một trong những nguyên nhân phổ biến gây ra tình trạng chậm nói là do trẻ bị chậm phát triển ngôn ngữ. Điều này chỉ xuất hiện khi não bộ hoạt động không bình thường hoặc có những trở ngại trong quá trình học tập, tiếp thu. Mặc dù phát triển ngôn ngữ là một trong những biểu hiện của chậm nói tuy nhiên nhiều mẹ thường nhầm lẫn chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ là một.
Những đứa trẻ bị chậm phát triển ngôn ngữ sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong việc phát ra âm thanh và từ ngữ hay sử dụng ngôn ngữ để giao tiếp với những người xung quanh. Ngoài gặp khó khăn trong việc giao tiếp, trẻ còn không hiểu những gì người khác nói. Những điều này làm cho trẻ chậm nói, gặp vấn đề về ngôn ngữ và kết quả học tập sau này của trẻ.
Chậm nói do trẻ mắc một số bệnh lý hoặc dị tật bẩm sinh
Một số bệnh lý, dị tật bẩm sinh là nguyên nhân chính gây ra tình trạng chậm nói ở trẻ đó là:
- Bệnh viêm thanh quản, viêm tai giữa và dị tật cơ quan phát âm. Những căn bệnh này khiến cho việc phát âm của trẻ gặp nhiều khó khăn.
- Mắc các bệnh về thính lực hoặc bị suy giảm thính lực bẩm sinh. Điều này làm cho khả năng nghe, tiếp thu ngôn ngữ của trẻ hạn chế rất nhiều.
- Trẻ bị một trong các tình trạng sau: dính thẳng lưỡi, hở hàm ếch, lưỡi ngắn… những vấn đề này sẽ làm trẻ khó phát âm từ ngữ hoặc không thể phát âm một cách hoàn chỉnh.
- Trẻ bị các tổn thương liên quan đến não như: viêm não, viêm màng não… điều này làm cho trẻ hạn chế về mặt tư duy, tiếp thu, kém thông minh hơn so với độ tuổi.
- Các bất thường về nhiễm sắc thể như trẻ có hội chứng Down
Chậm nói do trẻ gặp phải các vấn đề về tâm lý
Trong quá trình lớn lên, trẻ gặp những cú sốc về tâm lý. Điều này làm cho trẻ luôn trong tình trạng trẻ nhút nhát, mệt mỏi, sợ hãi, không muốn giao tiếp với người xung quanh. Hay trong thời gian đó trẻ bị bạo hành, khiến bé thu mình lại với thế giới. Tình trạng này diễn ra trong một thời gian dài mà không được giải quyết triệt để sẽ khiến trẻ bị chậm nói. Trẻ bị chậm nói có thể do bị những cú sốc tâm lý.
Chậm nói do trẻ mắc bệnh tự kỷ
Chậm nói là một trong những biểu hiện của trẻ tự kỷ. Đây là một bệnh thường xuyên bắt gặp ở trẻ, đặc biệt là trong xã hội hiện đại như ngày nay. Dấu hiệu nhận biết bệnh này là trẻ có những vấn đề về ngôn ngữ và khả năng giao tiếp.
Chậm nói do trẻ chậm phát triển trí tuệ
Những trẻ bị chậm phát triển trí tuệ thường có gặp các vấn đề về giao tiếp và chậm nói là một ví dụ điển hình. Những đứa trẻ gặp phải tình trạng này có vốn từ vựng rất ít, khó hoặc không thể bắt đầu những cuộc nói chuyện và duy trì cuộc nói chuyện đó.
Chậm nói do mắc bệnh bại não
Não bộ là cơ quan điều khiển tất cả các hoạt động của con người. Những đứa trẻ không may bị bại não sẽ không thể thực hiện các chức năng do não bộ kiểm soát và trẻ sẽ bị chậm nói, chậm phát triển về mặt trí tuệ, nghe kém, động kinh và có kết quả học tập cực kỳ kém.
Chậm nói do môi trường sống
Nguyên nhân cuối cùng khiến trẻ bị chậm nói là do cha mẹ quá bỏ bê con cái, chăm sóc con sai cách trong giai đoạn con đang cần nhất là người thân ở bên cạnh vui đùa, dạy bảo. Nhiều cha mẹ vì bận công việc thường xuyên để con xem tivi, điện thoại một mình… điều này làm giảm đi thời gian giao tiếp với mọi người và khả năng phát triển ngôn ngữ. Những đứa trẻ này một phần sẽ bị chậm nói, một phần sẽ có tính cách cộc cằn, bốc đồng, sống khép kín…
Làm sao xác định được nguyên nhân trẻ chậm nói?
Nhiều bố mẹ thắc mắc không biết làm sao có thể xác định được nguyên nhân con chậm nói để áp dụng cách dạy con chậm nói phù hợp. Một số chuyên gia cho biết, để xác định chính xác vì sao trẻ chậm nói bố mẹ cần đưa trẻ đến các trung tâm phục hồi chức năng để được kiểm tra và đưa ra phương pháp trị liệu phù hợp với tình trạng của con. Tuy nhiên, bố mẹ cũng có thể nắm bắt được nguyên nhân trẻ chậm nói qua một số yếu tố như:
- Tiểu sử trong gia đình
- Bệnh lý trẻ mắc phải
- Những biểu hiện thường ngày của con
Mặc dù không thể biết được chính xác nguyên nhân trẻ chậm nói nhưng bố mẹ cũng có thể nắm bắt được sơ qua về nguyên nhân chậm nói của con qua những yếu tố trên để áp dụng sớm nhất các phương pháp với trẻ chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ.
Sau khi xác định được trẻ mắc chứng chậm nói, bố mẹ nên cho con can thiệp âm ngữ trị liệu tại các trung tâm phục hồi chức năng để được cải thiện tình trạng. Ngoài ra, bố mẹ cũng nên áp dụng một số phương pháp tại nhà cho trẻ và bổ sung đầy đủ các chất dinh dưỡng để giúp con cải thiện nhanh chóng hơn.
Việc tìm hiểu được trẻ chậm nói nguyên nhân do đâu sẽ giúp cha mẹ sớm có những biện pháp can thiệp kịp thời. Nếu thấy con mình có những dấu hiệu của trẻ chậm nói, cha mẹ nên đưa con đến các cơ sở y tế chuyên khoa ngay lập tức để được kịp thời thăm khám, tránh những di chứng có thể xảy ra.
