Bé 15 tháng chưa biết nói là một trong những dầu hiệu cảnh báo tình trạng chậm nói ở trẻ. Cha mẹ cần đưa trẻ tới các cơ sở y tế uy tín để được kiểm tra. Bài viết sau sẽ cung cấp cho bạn thông tin về nguyên nhân bé 15 tháng chưa biết nói và cách khắc phục.
Nguyên nhân bé 15 tháng chưa biết nói
Nguyên nhân bé 15 tháng chưa biết nói xuất phát từ rất nhiều nguyên nhân khác nhau như cấu trúc vòm miệng, thính giác, tâm lý và bố mẹ chỉ con tập nói sai. Phần dưới đây sẽ xác định một số nguyên nhân phổ biến khiến trẻ chậm nói.
1. Do cấu trúc vòm miệng
Một trong những nguyên nhân hàng đầu gây nên tình trạng chậm nói ở bé 15 tháng tuổi là các dị tật liên quan tới cấu trúc vòm miệng như dị lật lưỡi, hở hàm ếch. Những dị tật này bên cạnh gây ảnh hưởng tới ngoại hình còn khiến trẻ gặp khó khăn khi giao tiếp, chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ.
2. Thính giác có vấn đề
Tai, mũi, họng là ba bộ phận có liên quan mật thiết với nhau. Chính vì vậy, khi thính giác trẻ có vấn đề, khả năng nghe, tiếp thu và diễn đạt lại của trẻ sẽ gặp khó khăn. Không tiếp thu được âm thanh khiến trẻ chậm nói và chậm phát triển ngôn ngữ. Khả năng giao tiếp của trẻ khi trưởng thành bị giảm sút.
Ngoài ra, khi mắc các bệnh như Down hoặc thiểu năng trí tuệ, thì nguy cơ trẻ bị chậm nói gần như không thể tránh khỏi. Những căn bệnh trên gây khó khăn trong đi lại, cản trở kỹ năng giao tiếp.
3. Bố mẹ dạy con tập nói sai cách
Một trong những nguyên tắc để dạy trẻ tập nói là không đáp ứng các yêu cầu của trẻ một cách quá nhanh chóng. Trong thời gian trẻ 15 tháng, khi trẻ ê a và mẹ đáp ứng theo quá nhanh, bé sẽ giảm khả năng giao tiếp. Mẹ hãy để bé được giao tiếp, ê a để biểu đạt nhu cầu của mình.
4. Tâm lý
Nếu trong thời gian bé phát triển, gia đình xảy ra biến cố cũng sẽ ảnh hưởng tới trẻ. Khi tâm trạng trẻ quá căng thẳng, khả năng giao tiếp ở trẻ sẽ giảm sút một cách nghiêm trọng. Bố mẹ nên đưa con tới các cơ sở uy tín để kiểm tra và đánh giá.
Nhận biết bé 15 tháng chậm nói
Bé 15 tháng chưa thể chủ động trong việc sử dụng ngôn ngữ nhưng chắc chắn tư duy đã có thể nhận thức về lời nói. Bé thông thường đã có thể nói được những từ đơn như ba, mẹ, ông, bà,.. Nếu trẻ chưa nói được câu ngắn và câu ghép thì mẹ không cần quá lo lắng. Tuy nhiên, ba mẹ không nên quá chủ quan nếu trẻ có một trong những dấu hiệu trẻ chậm nói sau đây:
- Bé không dùng ngôn ngữ cơ thể một cách thường xuyên.
- Khi có tiếng động lớn, trẻ không giật mình và không có bất kỳ phản ứng gì đặc biệt.
- Trẻ gặp khó khăn khi đáp ứng những yêu cầu đơn giản từ mẹ.
- Khi giao tiếp với người thân, trẻ thờ ơ, không hào hứng, trẻ nhút nhát.
- Trẻ không phát âm được từ hoặc cụm từ cơ bản.
- Trẻ gặp khó khăn khi nghe.
Trẻ 15 tháng chưa biết nói đi kèm với những biểu hiện trên, mẹ cần đưa trẻ tới gặp bác sĩ để được kiểm tra kỹ càng và đầy đủ hơn, nhanh chóng phát hiện bất thường.
Cách khắc phục tình trạng bé 15 tháng chưa biết nói
Trẻ 15 tháng chưa biết nói nếu không có sự can thiệp hợp lý sẽ gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới khả năng giao tiếp của trẻ khi trưởng thành. Cha mẹ hãy đưa bé đi kiểm tra để có biện pháp can thiệp phù hợp. Tại nhà, mẹ hãy áp dụng những biện pháp đơn giản dưới đây:
- Thường xuyên giao tiếp với trẻ bằng cả lời nói và ngôn ngữ cơ thể. Hãy để trẻ giao tiếp với mọi thành viên trong gia đình thay vì chỉ giao tiếp với mẹ.
- Mẹ hãy kể chuyện và đọc sách cho trẻ một cách thường xuyên. Tuy ở độ tuổi này, trẻ chưa thể hiểu hết được nội dung và ý nghĩa câu chuyện được nghe nhưng trẻ sẽ rèn luyện được khả năng nghe, giao tiếp.
- Mẹ không nên cáu gắt, mắng trẻ khi trẻ không phản ứng hoặc không đáp lời mẹ. Mẹ cần bình tĩnh xác định nhu cầu của trẻ và nhẹ nhàng giải thích.
- Tuy nhiên, khi dạy trẻ chậm nói mẹ không nên ngay lập tức đáp ứng nhu cầu quá nhanh. Hãy để bé bật âm và bé có những phản ứng giao tiếp để diễn đạt.
- Mẹ có thể cùng trẻ xem những chương trình bổ ích để kích thích khả năng giao tiếp. Trong quá trình xem, mẹ hãy nhắc con về nội dung chương trình, về tên của nhân vật để bé bật âm. Bản tình tò mò của trẻ sẽ được kích thích, nâng cao khả năng giao tiếp và sáng tạo.
Mỗi trẻ sẽ có mức độ tiến bộ trong giao tiếp khác nhau. Mẹ hãy dành thời gian để dạy trẻ trong giao tiếp cũng như trò chuyện thường xuyên, hằng ngày.
Bài viết trên đã cung cấp cho bạn nguyên nhân và cách khắc phục tình trạng bé 15 tháng tuổi chậm nói. Bố mẹ không nên chủ quan mà hãy đưa trẻ tới các cơ sở uy tín để được kiểm tra, đánh giá toàn diện.
