Có rất nhiều cách để nhận biết trẻ em chậm nói, trong đó không thể thiếu bài test trẻ chậm nói được các nhà chuyên môn hướng dẫn cho phụ huynh tự test tại nhà. Để có thể đánh giá được mức độ chậm nói của bé nhà mình, mời bố mẹ tham khảo bài viết dưới đây.
Có thể xác định mức độ chậm nói của con qua bài test chậm nói?
Theo các nhà chuyên môn, bài test chậm nói có khả năng đánh giá trẻ có chậm nói hay không và mức độ chậm nói của trẻ. Nếu như bố mẹ thấy trẻ có những dấu hiệu trẻ chậm nói thì nên tự test cho trẻ ở nhà để nắm bắt được tình trạng của trẻ và đưa trẻ đến các trung tâm phục hồi chức năng để được kiểm tra chính xác.
Bài test chậm nói là bài test đã được nghiên cứu và công bố để có thể kiểm tra mức độ chậm nói của trẻ được nhiều quốc gia trên thế giới. Khi về đến Việt Nam đã được cải tiến lại phù hợp với tình trạng của trẻ mà vẫn giữ nguyên nội dung chính của bài test.
Tuy nhiên, đây chỉ là bài test để mẹ nhận biết được con chậm nói để kịp thời đưa trẻ can thiệp trị liệu kịp thời. Các chuyên gia đã nhận định, bố mẹ có thể nhận biết trẻ chậm nói qua bài test nhưng mức độ chính xác chỉ khoảng 70-80% vì vậy bố mẹ vẫn nên cho trẻ gặp nhà chuyên môn để đánh giá chính xác nhất.
Khi thấy kết quả bài test cho rằng trẻ chậm nói, hoặc khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ của trẻ bị hạn chế thì bố mẹ nên đưa trẻ đến ngay các trung tâm phục hồi chức năng để được nhà chuyên môn đánh giá và đưa ra phương án luyện nói cho trẻ chậm nói phù hợp nhất cho trẻ.
Các bài test chậm nói cho trẻ
Từng độ tuổi của trẻ sẽ chậm nói ở mức độ khác nhau và có những biểu hiện khác nhau để có thể nhận biết. Vì vậy, bài test chậm nói được chia ra dành riêng cho từng giai đoạn để bố mẹ theo dõi được các hoạt động để nắm bắt được khả năng phát triển ngôn ngữ cho trẻ.
Bài test cho trẻ giai đoạn 0-1 tuổi
Giai đoạn trẻ từ 0-1 tuổi bố mẹ đã có thể nhận ra trẻ có chậm nói hay không. Mỗi tháng trôi qua, trẻ sẽ có những biểu hiện khác nhau vì vậy các nhóm câu hỏi sẽ được chia nhỏ ra xác định chính xác hơn tình trạng của trẻ.
| Nhóm tuổi | Câu hỏi |
| Con 0-3 tháng tuổi | 1. Con có phát ra những tiếng động không? 2. Khi con đói hoặc đã đi ngoài, con có biểu hiện gì không? 3. Khi nghe thấy mọi người trò chuyện xung quanh, con có nhìn theo không? |
| Con 3-6 tháng tuổi | 1. Khi nghe thấy giọng nói của bố, mẹ con có ngừng khóc không? 2. Tiếng cười của con có thành tiếng không? 3. Khi nhìn thấy đồ chơi hoặc người lạ, con có phát ra âm thanh gì không? |
| Con 6-9 tháng tuổi | 1. Khi xuất hiện những tiếng động mạnh, con có chú ý không? 2. Con có phát âm được những từ đơn không? 3. Khi trẻ phát ra âm thanh, bố mẹ bắt chước, con có lặp lại âm thanh đó không? |
| Con 9-12 tháng tuổi | 1. Trẻ có biểu hiện lắc đầu khi không vừa ý không? 2. Trẻ có thực hiện theo các mệnh lệnh của bố mẹ như nằm im, đưa mẹ,..được không? 3. Trẻ có thể phát âm được 2 âm tiết không? |
Trên đây là những câu hỏi test mức độ cho trẻ chậm nói giai đoạn 0-1 tuổi, các bố mẹ có thể tham khảo để thực hiện bài test ngay tại nhà để biết được mức độ chậm nói của trẻ.
Bài test cho trẻ giai đoạn 13-36 tháng
So với giai đoạn trẻ từ 0-1 tuổi thì trẻ 1-4 tuổi không thay đổi nhiều bằng, tuy nhiên đây cũng là giai đoạn nhạy cảm và dễ dàng phát hiện trẻ mắc chứng chậm nói nhất. Để đảm bảo về kết quả chính xác, chúng tôi đã chia các câu hỏi thành các nhóm nhỏ chi tiết hơn.
| Nhóm tuổi | Biểu hiện của con |
| Con 13- 18 tháng tuổi | 1. Khi bố mẹ đưa ra những mệnh lệnh như dừng lại, ngồi xuống, đứng lên,…con có thực hiện theo không? 2. Ngoài những từ đơn giản như bố, mẹ, bà con có nói thêm được những từ khác không? 3. Khi muốn lấy đồ vật nào đó, con có hành động chỉ tay không? |
| Con 19-24 tháng tuổi | 1. Khi bố mẹ hỏi về các đồ vật, con có chỉ đúng đồ vật đó không? 2. Con có nói được câu dài khoảng 3-4 chữ không? 3. Khi bố mẹ đưa ra những mệnh lệnh như cất đồ chơi, tự mặc áo,…con có thực hiện theo không? |
| Con 25-36 tuổi | 1. Khi được hỏi các bộ phận trên cơ thể, con có chỉ được không? 2. Khi nói chuyện, con có sử dụng từ ngữ đúng ngữ cảnh không? 3. Khi được hỏi về họ và tên, con có nói được Không? |
Bố mẹ có thể sử dụng những câu hỏi test trên để xác định mức độ chậm nói của trẻ ở giai đoạn 1-4 tuổi
Bài test cho trẻ giai đoạn 4-6 tuổi
Mặc dù thời điểm vàng để can thiệp âm ngữ trị liệu cho trẻ là dưới 3 tuổi nhưng nếu như con nhà bạn đang ở giai đoạn này thì bố mẹ cũng nên làm bài test để xác định được tình trạng chậm nói của con để áp dụng các phương pháp cải thiện phù hợp nhất cho con.
| Nhóm tuổi | Câu hỏi |
| Con 4-5 tuổi | 1. Con có sắp xếp được các đồ vật có đặc điểm chung vào một nhóm không? 2. Con có miêu tả được đặc điểm của một đồ vật nào đó không? 3. Con có sử dụng được từ chỉ số lượng khi chỉ vào đồ vật không? |
| Con 5-6 tuổi | 1. Con có so sánh được hai đồ vật, con vật không? 2. Khi bố mẹ đưa ra các yêu cầu liên tục, trẻ có thực hiện không? 3. Con có nói được một câu dài khoảng 5-6 từ không? |
Bố mẹ nên test mức độ chậm nói của con qua những câu hỏi test trên. Mặc dù tình trạng của trẻ không tiến bộ bằng những bé dưới 3 tuổi nhưng nếu trẻ có dấu hiệu chậm nói, bố mẹ nên tiến hành trị liệu phục hồi chức năng cho con để con cải thiện dần.
Hướng dẫn cách đọc bài test chậm nói
Nhiều bố mẹ khi được hướng dẫn bài test chậm nói cho trẻ nhưng không biết cách đọc kết quả để xác định con có mắc chậm nói hay không. Dưới đây là cách đọc kết quả bài test để đánh giá mức độ chậm nói của trẻ, mời bố mẹ tham khảo.
- Mỗi câu trả lời, phụ huynh sẽ đánh dấu tuỳ thuộc vào tình trạng của trẻ. Nếu như trẻ có đáp ứng được như câu hỏi thì đánh dấu là có, nếu không làm được thì đánh dấu là không. Ngoài ra bố mẹ cũng có thể lựa chọn cách đánh số để tính điểm, đánh giá được mức độ chậm nói của trẻ.
- Sau khi trả lời xong câu hỏi của bài test, nếu như có 3 câu hỏi bất kỳ hoặc 2 câu hỏi quan trọng được đánh dấu sao có câu trả lời là không thì chứng tỏ trẻ đã mắc chứng chậm nói.
Bài test trên chỉ mang tính chất tham khảo, nhận biết chứ không chắc chắn trẻ mắc chứng chậm nói, vì vậy khi thấy kết quả của bài test cho rằng trẻ chậm nói hoặc các hành động bất thường của trẻ, bố mẹ nên cho trẻ đến những trung tâm phục hồi chức năng để điểm kiểm tra.
Lưu ý khi thực hiện bài test chậm nói
Bài test chậm nói được đánh giá là khá đơn giản, bố mẹ có thể tự tập luyện cho con tại nhà nếu như đã được các nhà chuyên môn hướng dẫn. Tuy nhiên, để thực hiện bài test đạt được kết quả chính xác nhất, bố mẹ cần lưu ý những vấn đề sau để tránh gặp phải những sai sót không đáng có.
Đây là điều các bậc phụ huynh cần phải lưu ý đầu tiên khi thực hiện bài test chậm nói cho con. Các bài test đã được phân theo lứa tuổi, từng độ tuổi sẽ có những bài test đã được nghiên cứu. Nếu như bố mẹ lựa chọn bài test không phù hợp với độ tuổi của con, có thể khiến kết quả test không đạt.
Trong quá trình thực hiện bài test với hàng loạt các câu hỏi, bố mẹ nên đánh dấu câu trả lời để khi tổng điểm sẽ dễ dàng hơn. Tuỳ thuộc vào từng bài test sẽ có những quy định để đánh dấu câu trả lời khác nhau. Tuy nhiên, phổ biến nhất là cách đánh dấu khi trả lời có sẽ tương đương 1 điểm, trả lời không tương đương 0 điểm.
Sau quá trình tổng điểm, bố mẹ sẽ dễ dàng tổng hợp hơn và mỗi bài test sẽ quy định ngưỡng cho thấy trẻ chậm nói và chậm nói ở mức độ nào. Khi đó bố mẹ chỉ cần so sánh điểm từ câu trả lời của con để nhận biết được mức độ chậm nói của con.
Trên đây là những thông tin chi tiết về bài test trẻ chậm nói cho các bố mẹ có con nhỏ đang muốn test mức độ chậm nói của con. Hy vọng với nội dung có trong bài viết trên, bố mẹ sẽ nhận biết được tình trạng của con, từ đó tìm ra phương hướng can thiệp tốt nhất cho trẻ. Nếu còn thắc mắc gì về bài test trên, mời bố mẹ tham khảo bài viết dưới đây để được các nhà chuyên môn giải đáp trong thời gian ngắn nhất.
